ChatGPT trước làn sóng Deepseek: Nguy cơ bị soán ngôi hay bước ngoặt mới cho doanh nghiệp Việt?

02 năm trước, cả thế giới chao đảo vì sự ra đời của Chat GPT, Chỉ vài tuần sau khi ra mắt, “siêu AI” này đã đạt hơn 10 triệu người dùng và đang tăng trưởng nhanh chóng cho tới thời điểm hiện tại. Nhưng một “cú đúp” ngoạn mục vào đầu năm 2025 với sự xuất hiện của Deepseek - mô hình AI tới từ Trung Quốc đã đe dọa tới ngôi vương của ChatGPT đang dày công xây dựng.

Trước cơn sóng mới từ Deepseek, không chỉ giới công nghệ mà các doanh nghiệp cũng đứng trước bài toán cấp thiết: Làm sao nắm bắt xu hướng để thích nghi và bứt phá? Với doanh nghiệp Việt Nam, đây có thể là nguy cơ hoặc chính là cơ hội để vươn lên mạnh mẽ trong hành trình chuyển đổi số

>>> Trí tuệ nhân tạo là gì?

Chat GPT đang cập nhật những gì?

Trước năm 2022, thế giới vẫn chưa có Chat GPT, không có những cuộc tranh cãi gay cấn giữa các bên công nghệ với nhau nổ ra. Sự xuất hiện của Chat GPT đã tạo ra một làn sóng thay đổi lớn trong suốt 3 năm vừa qua.

02 tuần sau khi phát hành, Chat GPT nhanh chóng trở thành tâm điểm bàn tán của dư luận. Tuy nhiên, bên cạnh sự hào hứng, cũng đi kèm với không ít chỉ trích và thậm chí bị cấm ở một số nơi. Viễn cảnh giống như những gì mà hiện tại Deepseek - Mô hình AI mã nguồn mở của Trung Quốc mới ra mắt vào cuối năm 2024. Có lẽ, với một sản phẩm trí tuệ nhân tạo nào ra đời, ít nhiều nó cũng sẽ mang đến nhiều trạng thái tiêu cực đối với một số quốc gia. Vì tính bảo mật an ninh dữ liệu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển.

Chat GPT ra mắt tính năng Deep Research

Tính tới thời điểm hiện tại, chat GPT đã có hơn 1 tỷ người dùng. OpenAI cũng cho ra mắt nhiều phiên bản khác nhau, mới nhất gần đây nhất đã trình làng o3-mini - mô hình được đánh giá cao về khả năng lý luận. Đồng thời chính thức giới thiệu tính năng Deep Research, giúp chat GPT có thể nghiên cứu và tổng hợp thông tin chỉ trong vài phút. Đây cũng là tính năng dường như là “cấp tốc” như là đối chọi với sự bùng nổ chóng mặt của Deepseek R1. Trước đó mô hình này cũng có nhiều cải tiến như: GPT-4, bổ sung plugin chat GPT cho người dùng Plus, giới thiệu chat GPT dành cho doanh nghiệp, tích hợp công cụ tìm kiếm Bing của Microsoft.

Vị thế hiện tại của Chat GPT?

Từ khi ra mắt, GPT-4 vẫn giữ vững vị thế là mô hình AI hàng đầu, liên tục đạt điểm cao trong các bài đánh giá quan trọng. Không chỉ mạnh về hiệu suaasgt xử lý, GPT-4 còn gây ấn tượng với khả năng nắm bắt sắc thái cảm xúc, được nhiều người dùng quan tâm. Kể từ khi xuất hiện, phần lớn người dùng đều dành thời gian so sánh các mô hình ngôn ngữ lớn và nhận thấy GPT-4 có lợi thế vượt trội.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, sự cạnh tranh giữa các mô hình AI ngày càng khốc liệt. Các bản cập nhật lớn từ nhiều mô hình ngôn ngữ khác đã đặt ra thách thức lớn cho GPT-4. Chỉ trong vòng 1 tuần, đã có nhiều mô hình mới ra mắt, đạt điểm chuẩn tiệm cận, thậm chí vượt qua OpenAI trong một khía cạnh, đặc biệt là khả năng biểu đạt cảm xúc.

Chat GPT ra mắt tính năng Deep Research

Theo nhận định của chuyên gia, ChatGPT là bước tiến của trí tuệ nhân tạo, góp phần thay đổi thế giới theo hướng tích cực lẫn tiêu cực. Minh chứng rõ ràng nhất là hàng triệu người dùng đang tương tác với nó mỗi ngày - từ hội thoại, sáng tạo nội dung cho đến hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dù chưa thể gọi là “thông minh” theo đúng nghĩa, nhưng chat GPT vẫn mang lại giá trị thực tiễn đáng kể. Không cần nghĩ đến viễn cảnh AI hủy diệt hay thống trị thế giới, đây đơn giản là một bước phát triển của công nghệ, từng bước định hình tương lai.

Nhiều kỹ sư công nghệ Việt Nam cũng có chung quan điểm rằng chat GPT là một thành tựu quan trọng, được xem như là bước đệm tương lai. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nó chỉ dừng ở mức độ hữu ích trong một số lĩnh vực nhất định.

>>> Các ứng dụng AI trong thực tế mà nhà lãnh đạo phải nắm trong thời đại 4.0

So sánh DeepSeek và ChatGPT trên các tiêu chí quan trọng

1. Hiệu suất và tốc độ xử lý

DeepSeek và ChatGPT đều là những mô hình AI mạnh mẽ, nhưng tốc độ phản hồi giữa hai công cụ này có sự khác biệt đáng kể. Khi xử lý các tác vụ suy luận phức tạp, chat GPT o1 thường đưa ra kết quả nhanh hơn Deepseek R1, đặc biệt trong các bài toán yêu cầu nhiều bước logic. Theo thử nghiệm thực tế, chatGPT chỉ mất 17 giây để tạo nên một bài viết về động cơ vĩnh cửu, trong khi Deepseek cần 26 giây để hoàn thiện tác vụ.

Tốc độ xử lý của Chat GPT nhanh hơn Deepseek

Ngoài ra, Deepseek đôi khi gặp tình trạng quá tải máy chủ, đặc biệt vào những khung giờ cao điểm, khiến thời gian phản hồi bị kéo dài. Trong một thử nghiệm tạo game Tetris bằng AI, chat GPT hoàn thành trong vòng 6 giây, trong khi Deepseek không chỉ mất nhiều thời gian hơn mà còn gặp lỗi quá tải, buộc phải chạy lại nhiều lần.

2. Khả năng sáng tạo và tùy chỉnh nội dung

Cả hai mô hình AI này đều hỗ trợ người dùng sáng tạo nội dung, tóm tắt các ý tưởng. Đối với chat GPT, nó có phần vượt trội hơn khi tạo nội dung dài, có chiều sâu và tính sáng tạo hiệu quả hơn. Đặc biệt là đối với các bài viết blog, yêu cầu viết kịch bản và các nội dung tiếp thị. Trong khi đó phía Deepseek lại có cách thức trả lời ngắn gọn, súc tích, thiên về kỹ thuật nhiều hơn.

Với chất lượng đầu ra, chat GPT có thể tạo ra được những bài viết cấu trúc rõ ràng, cảm xúc dạt dào và dễ dàng tiếp cận, nhưng với Deepseek thì điều đó còn nhiều hạn chế. Vì vậy, với khả năng sáng tạo và tùy chỉnh nội dung, chat GPT vẫn mang lợi thế hơn

Khả năng sáng tạo của Chat GPT cũng vượt trội

3. Hiệu suất lập trình và hỗ trợ kỹ thuật

DeepSeek được phát triển để tối ưu hóa khả năng xử lý các tác vụ liên quan đến toán học, lập trình và kỹ thuật, nhờ vào kiến trúc Mixture-of-Experts (MoE); giúp cải thiện hiệu suất khi giải quyết các bài toán phức tạp. Ngoài ra, Deepseek có thể chạy trực tiếp trên máy tính, cá nhân thông qua LMStudio và CLI, cho phép lập trình viên kiểm soát dữ liệu tốt hơn mà không cần phụ thuộc vào máy chủ từ xa.

Ngược lại, chat GPT không chỉ hỗ trợ lập trình mà còn có khả năng giải thích mã một cách rõ ràng, giúp người học và nhà phát triển hiểu sâu hơn về thuật toán. Đặc biệt, tính năng chỉnh sửa mã trực tiếp trên giao diện Canvas giúp quá trình lập trình trở nên trực quan và dễ thao tác hơn.

Hiệu suất lập trình của Deepseek hoàn thành nhanh hơn

Ví dụ, khi yêu cầu tạo một plugin “Basic Calculator” cho WordPress và chủ đề Twenty Twenty-Five, bao gồm các tệp PHP, JavaScript, CSS và hướng dẫn cài đặt chi tiết, hai AI này cho kết quả khác nhau:

• Deepseek hoàn thành plugin chỉ trong 46 giây nhưng lại đặt máy tính ở phần footer của trang thay vì sử dụng shortcode để linh hoạt hơn. Giao diện hiển thị đẹp mắt, plugin hoạt động ổn định, tuy nhiên người dùng mới có thể cần điều chỉnh prompt để tạo ra các giải pháp phù hợp hơn.

• Chat GPT mất 85 giây để tạo mã nguồn, lâu hơn gấp đôi so với Deepseek. Tuy nhiên, AI này cung cấp mã nguồn tối ưu hơn, sử dụng shortcode để có thể nhúng máy tính vào bất kỳ vị trí nào trên trang web. Đồng thời kèm theo hướng dẫn cài đặt chi tiết và dễ hiểu. Dù giao diện chưa thực sự hoàn hảo plugin vẫn hoạt động như mong đợi.

>>> Khi công nghệ được xem là kim chỉ Nam - Lời khẳng định từ Tổng Bí thư Tô Lâm

4. Độ chính xác và khả năng xử lý logic

DeepSeek thể hiện ưu thế vượt trội trong các bài toán học và lập trình, đạt độ chính xác lên tới 90% trong các bài toán kỹ thuật - cao hơn đáng kể so với nhiều đối thủ khác. Nhờ đó, Deepseek trở thành một công cụ hữu ích cho các nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư phần mềm và những người thường xuyên xử lý các phép tính phức tạp.

Ngược lại, chat GPT có thế mạnh trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp giảm thiểu lỗi ngữ pháp và cung cấp câu trả lời chi tiết hơn. Trong khi Deepseek đưa ra phản hồi ngắn gọn, trực tiếp, chat GPT lại giải thích từng bước rõ ràng, giúp người dùng dễ dàng hiểu hơn - đặc biệt với các câu hỏi mang tính học thuật.

Ví dụ, khi yêu cầu xây dựng chân dung khách hàng cho sản phẩm thực phẩm hữu cơ dành cho chó với nội dung sau:

“Bạn là một chuyên gia viết nội dung đang nghiên cứu thị trường để hiểu rõ khách hàng. Hãy tạo một hồ sơ Buyer Persona cho sản phẩm thức ăn hữu cơ cho chó, hướng đến người trẻ quan tâm đến sức khỏe và coi chó như một thành viên trong gia đình. Bao gồm thông tin nhân khẩu học, thách thức chính, giá trị và động lực của họ."

• Deepseek tập trung vào hành động thực tiễn, giúp nhanh chóng rút ra chiến lược tiếp thị từ thông tin có sẵn. Phù hợp với những ai cần dữ liệu cô đọng và định hướng chiến lược rõ ràng

• Chat GPT lại vượt trội về phân tích tâm lý khách hàng, giúp hiểu rõ động lực, lối sống và yếu tố tác động đến quyết định mua hàng. Nó cũng mô tả chi tiết những mối quan tâm của khách hàng, như lo lắng về sức khỏe của thú cưng, độ tin cậy của sản phẩm và tính hữu cơ.

5. Chi phí và khả năng truy cập

Một trong những lợi thế của Deepseek là người dùng có thể sử dụng hoàn toàn miễn phí trên nền tảng web hoặc ứng dụng di động. Trong khi đó, chat GPT áp dụng mô hình freemium, với phiên bản miễn phí chỉ hỗ trợ GPT 3.5, còn nếu muốn sử dụng GPT-4o, người dùng phải trả 20 USD/tháng

Đối với API, sự chênh lệch về giá rất rõ ràng. OpenAI định giá chat GPT o1 ở mức 7,5 USD cho mỗi 1 triệu token đầu vào và 60 USD cho 1 triệu token đầu ra. Trong khi, Deepseek chỉ tính 0,16 USD cho 1 triệu token đầu vào và 2,9 USD cho 1 triệu token đầu ra. Nhờ đó Deepseek trở thành lựa chọn lý tưởng cho các nhà phát triển muốn triển khai AI với ngân sách tiết kiệm.

6. Khả năng bảo mật và quyền riêng tư

Về mặt bảo mật, ChatGPT tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn dữ liệu quốc tế, đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp cần bảo vệ thông tin nhạy cảm. Một điểm đáng chú ý là chat GPT không sử dụng dữ liệu người dùng để huấn luyện mô hình, giúp đảm bảo tính riêng tư cao hơn.

Trong khi đó, Deepseek có thể lưu trữ dữ liệu người dùng trên các máy chủ đặt tại Trung Quốc. Theo các chính sách bảo mật của các nền tảng này, thông tin truy vấn, dữ liệu cá nhân và thanh toán có thể được ghi nhận để cải thiện dịch vụ hoặc tuân thủ các yêu cầu pháp lý. Điều này khiến Deepseek trở thành lựa chọn ít phù hợp hơn đối với những tổ chức có yêu cầu khắt khe về bảo mật riêng tư.

Nên chọn DeepSeek hay ChatGPT

Cả DeepSeek và ChatGPT đều là những chatbot AI mạnh mẽ, nhưng mỗi nền tảng có điểm mạnh và hạn chế riêng. Deepseek vượt trội trong các tác vụ liên quan đến toán học, lập trình và có lợi thế về chi phí sử dụng, thậm chí miễn phí trên nhiều nền tảng. Ngược lại, chat GPT nổi bật với khả năng giao tiếp tự nhiên, sáng tạo nội dung và tính ổn định cao.

• Là lập trình viên hoặc nhà khoa học dữ liệu, muốn trải nghiệm AI miễn phí mà vẫn có hiệu suất tốt, Deepseek là lựa chọn đáng cân nhắc vì khả năng xử lý các bài toán kỹ thuật phức tạp và API có chi phí thấp, cung cấp quyền truy cập không giới hạn mà không cần trả phí

• Nếu bạn làm trong lĩnh vực sáng tạo nội dung, marketing, yếu tố bảo mật là ưu tiên, chat GPT sẽ mang lại lợi ích lớn hơn nhờ khả năng viết lách tự nhiên, linh hoạt, quyền riêng tư đảm bảo khi tuân thủ các quy định nghiêm ngặt.

Nên chọn Deepseek hay chat GPT?

>>> Đừng đọc bài viết này nếu bạn không muốn ứng dụng Blockchain vào CRM để bảo mật dữ liệu khách hàng

Những hạn chế khiến Chat GPT gặp áp lực trước sự cạnh tranh của Deepseek

Sự ra đời của Deepseek đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong cách thế giới tiếp cận, đầu tư và phát triển AI, dù vẫn còn nhiều tranh cãi. Hai năm trước, chat GPT của Open AI trở thành hiện tượng toàn cầu, đưa AI từ phòng thí nghiệm đến gần hơn với đời sống thường ngày. Tuy nhiên, vị thế thống trị của chat GPT không kéo dài mãi vì sự xuất hiện của Deepseek từ Trung Quốc.

“Chỉ trong vòng vài ngày, Deepseek đã làm lung lay mô hình kinh doanh AI với chi phí đầu tư đắt đỏ của phương Tây, chứng minh rằng AI không quá xa vời hay khó tiếp cận như nhiều tập đoàn lớn từng thể hiện. Nói cách khác, Deepseek đã thay đổi luật chơi của ngành AI, phá vỡ rào cản chi phí vốn khiến các doanh nghiệp nhỏ và nhiều quốc gia khó tham gia cuộc đua này. Với Deepseek, AI trở nên dễ tiếp cận hơn bao giờ hết”, ông Nguyễn Hồng Phúc, Giám đốc khoa học công ty Conductify AI, chia sẻ.

Theo ông Hồ Minh Đức, Giám đốc điều hành Công ty AI Vbee, sự ra đời của DeepSeek đã thúc đẩy sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các quốc gia, kích thích cuộc đua làm chủ công nghệ và giành vị trí dẫn đầu thế giới về AI. Deepseek cũng đã đặt ra những thách thức mới trong việc kiểm soát dữ liệu và thu hút người dùng khi cung cấp dữ liệu miễn phí và mở mã nguồn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến an ninh quốc gia mà còn làm dấy lên lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu cá nhân.

Liệu Chat GPT có lung lay trước sự nổi lên của DeepSeek?

“Tuy nhiên, DeepSeek cũng mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp nội địa và các quốc gia đang phát triển. Sự thành công của DeepSeek đã truyền cảm hứng cho nhiều quốc gia theo đuổi tham vọng phát triển AI nội địa, sẵn sàng cạnh tranh với các tập đoàn công nghệ lớn,” ông Hồ Minh Đức nói thêm.

Lý do DeepSeek nhanh chóng thu hút sự chú ý nằm ở cách thức hoạt động và khả năng trả lời khác biệt. Không giống các chatbot như ChatGPT hay Copilot, DeepSeek giải thích chi tiết lập luận trước khi đưa ra câu trả lời cuối cùng, mang lại độ chính xác cao hơn. Ngoài ra, so với nhiều ứng dụng AI khác từ Trung Quốc, quá trình đăng ký và đăng nhập DeepSeek đơn giản hơn, cho phép người dùng sử dụng tài khoản Gmail hoặc tạo tài khoản mới một cách nhanh chóng. Hơn nữa, nền tảng này hỗ trợ tốt tiếng Việt, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận.

Trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn của bên thứ ba, mô hình của DeepSeek đã vượt qua nhiều đối thủ lớn như Llama 3.1 của Meta, GPT-4o của OpenAI và Claude Sonnet 3.5 của Anthropic, đặc biệt ở các bài toán phức tạp, lập trình và giải quyết vấn đề.

Doanh nghiệp Việt Nam trước sự bùng nổ cạnh tranh AI toàn cầu

Khi sử dụng các sản phẩm công nghệ thông tin như ChatGPT, Gemini hay DeepSeek, người dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng, bởi những công cụ này có tác động đến độ minh bạch, tính chính xác của thông tin và nguy cơ rò rỉ dữ liệu cá nhân. Trong số đó, DeepSeek nổi bật với mức giá thấp, miễn phí và mã nguồn mở — đây là những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp Việt tận dụng để quảng bá sản phẩm, dịch vụ của mình. Tuy nhiên, khi triển khai DeepSeek, doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý đến bảo mật dữ liệu, khả năng kiểm soát thông tin cũng như mức độ đáng tin cậy của nguồn dữ liệu.

Vì vậy, việc DeepSeek có phải là lựa chọn phù hợp cho người dùng hay không phụ thuộc vào trải nghiệm của từng cá nhân, trong khi vẫn chưa có đánh giá rõ ràng về công cụ AI nào là tốt nhất hiện nay. Không thể phủ nhận rằng DeepSeek đang gây chú ý với tốc độ phát triển mạnh mẽ, nhưng theo ông Hồ Minh Đức, ChatGPT vẫn đang giữ vị thế dẫn đầu trên thị trường.

Theo các chuyên gia AI, cuộc đua phát triển mô hình AI nền tảng (foundation model) đã bước vào giai đoạn tối ưu hóa với chi phí thấp hơn. Do đó, trọng tâm sắp tới sẽ là ứng dụng AI thực tiễn, nơi các mô hình AI không chỉ giới hạn ở ChatGPT hay chatbot, mà còn tiến xa hơn thành AI agent (nhân viên ảo AI) với khả năng mô phỏng kỹ năng con người, giúp nâng cao năng suất lao động gấp nhiều lần. Đây chính là lĩnh vực mà Việt Nam có thể tận dụng để phát huy lợi thế.

Với nền tảng giáo dục toán học vững chắc và lực lượng kỹ sư, nhà khoa học trẻ đông đảo, Việt Nam có đầy đủ tiềm năng để tham gia vào cuộc cách mạng AI thay vì đứng ngoài cuộc. Đặc biệt, Nghị quyết 57-NQ/TW mới đây của Bộ Chính trị, tập trung vào đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, được đánh giá có ý nghĩa tương tự như “Khoán 10” trong nông nghiệp trước đây. Chính sách này giúp định hướng nguồn lực quốc gia nhằm thúc đẩy khoa học công nghệ trở thành mũi nhọn phát triển đất nước, tạo cơ hội cho Việt Nam vươn lên trong lĩnh vực AI. Đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam tận dụng cơ hội và khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ toàn cầu

>>> Chuyển đổi số tinh gọn là gì? Tại sao doanh nghiệp cần chuyển đổi số?

Tạm kết

Thay vì chỉ nhìn nhận DeepSeek như một mối đe dọa, đây có thể là cơ hội để thúc đẩy sự đổi mới và cạnh tranh lành mạnh, từ đó mang lại lợi ích lớn hơn cho doanh nghiệp Việt. Việc lựa chọn công cụ nào không chỉ phụ thuộc vào yếu tố công nghệ mà còn ở chiến lược ứng dụng AI của từng doanh nghiệp. Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng sâu rộng, sự xuất hiện của DeepSeek có thể không phải là dấu chấm hết cho ChatGPT, mà là một bước ngoặt quan trọng, mở ra nhiều hướng đi mới cho doanh nghiệp Việt trong hành trình khai thác sức mạnh AI