Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho SME: hướng dẫn chi tiết

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, hay Báo cáo Lãi Lỗ, là công cụ tài chính cốt lõi giúp doanh nghiệp tổng hợp và đánh giá hiệu quả kinh doanh trong kỳ. Đối với các SME, việc nắm rõ các chỉ số trong báo cáo này không chỉ giúp theo dõi lợi nhuận và chi phí, mà còn là cơ sở để ra quyết định chiến lược, tối ưu hóa nguồn lực và tăng trưởng bền vững. Bài viết này sẽ chia sẻ thông tin liên quan đến Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bao gồm vai trò, gợi ý các mẫu báo cáo phổ biến theo Thông tư 200 và 133 và hướng dẫn cách lập báo cáo. Đồng thời, giới thiệu giải pháp CloudBI của CloudGO, giúp tự động hóa, trực quan hóa và cập nhật số liệu báo cáo theo thời gian thực, hỗ trợ SMEs quản lý tài chính hiệu quả và ra quyết định nhanh chóng.

1. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là gì?

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, hay còn gọi là Báo cáo lãl lỗ (Profit and Loss Statement – P&L/Income Statement),là một trong bốn báo cáo tài chính cơ bản. Báo cáo này tổng hợp toàn bộ doanh thu, chi phí và kết quả lãi/lỗ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định (quý hoặc năm),từ đó phản ánh rõ nét khả năng sinh lời và hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Hiểu rõ bản chất của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là bước đầu tiên để chủ doanh nghiệp có thể tận dụng tối đa giá trị của nó. Vậy tại sao báo cáo này lại quan trọng đến vậy?

2. Tầm quan trọng của việc báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh không chỉ là một tập hợp các con số mà là một câu chuyện về hiệu suất kinh doanh của doanh nghiệp. Tầm quan trọng của nó được thể hiện rõ rệt ở cả khía cạnh nội bộ và bên ngoài, đặc biệt đối với các SME cần tối ưu hóa mọi nguồn lực:

Đối với nội bộ doanh nghiệp (chủ doanh nghiệp, ban quản trị)

• Đánh giá hiệu quả: Cung cấp cái nhìn rõ nét nhất về hiệu quả hoạt động kinh doanh. Chỉ số Lợi nhuận gộp và Lợi nhuận thuần giúp nhà quản trị biết liệu hoạt động kinh doanh cốt lõi có đang tạo ra giá trị hay không.
• Cơ sở ra quyết định chiến lược: Giúp xác định mảng sản phẩm/dịch vụ nào đang mang lại lợi nhuận cao nhất và mảng nào đang "ngốn" chi phí. Từ đó, nhà quản trị đưa ra quyết định kịp thời như cắt giảm chi phí, điều chỉnh giá bán, hoặc tái phân bổ nguồn lực.
• Lập kế hoạch và dự báo: Dựa trên số liệu thực tế đã đạt được (tăng trưởng doanh thu, biến động chi phí),doanh nghiệp có thể lập kế hoạch tài chính và dự báo doanh thu, lợi nhuận cho các kỳ tiếp theo một cách thực tế hơn.

Đối với bên ngoài (nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế)

• Minh bạch thông tin và thu hút vốn: Báo cáo là bằng chứng quan trọng cho các cổ đông, nhà đầu tư để họ đánh giá về khả năng sinh lời, sức khỏe tài chính và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp, là cơ sở để ra quyết định đầu tư.
• Cơ sở tín dụng: Đây là tài liệu bắt buộc và quan trọng để các ngân hàng, tổ chức tín dụng xem xét khi quyết định cấp vốn vay, đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
• Nghĩa vụ pháp lý: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là một trong những báo cáo tài chính bắt buộc doanh nghiệp phải nộp cho cơ quan Thuế và các cơ quan quản lý nhà nước theo định kỳ.

Với tầm quan trọng như vậy, việc hiểu rõ các thành phần cấu thành nên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là điều kiện tiên quyết để phân tích và sử dụng báo cáo này một cách hiệu quả.

Tầm quan trọng của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

3. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh gồm có những gì?

Báo cáo được trình bày theo trình tự logic từ doanh thu xuống lợi nhuận cuối cùng, tuân theo mẫu B01-DN do Bộ Tài chính quy định. Dưới đây là cấu trúc chuẩn mà hầu hết doanh nghiệp Việt Nam đang sử dụng:

1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
2. Các khoản giảm trừ doanh thu (chiết khấu, giảm giá, hàng trả lại)
3. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ (1 – 2)
4. Giá vốn hàng bán (COGS)
5. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ (3 – 4)
6. Doanh thu hoạt động tài chính (lãi tiền gửi, cổ tức, chênh lệch tỷ giá…)
7. Chi phí tài chính (trong đó: lãi vay)
8. Chi phí bán hàng
9. Chi phí quản lý doanh nghiệp
10. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh (5 + 6 – 7 – 8 – 9)
11. Thu nhập khác
12. Chi phí khác
13. Lợi nhuận khác (11 – 12)
14. Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế (10 + 13)
15. Chi phí thuế TNDN hiện hành và hoãn lại
16. Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp (14 – 15) → Đây chính là khoản lợi nhuận thực sự thuộc về chủ sở hữu/cổ đông.

Khi đã nắm chắc cấu trúc và ý nghĩa của từng chỉ tiêu, bạn sẽ dễ dàng “đọc vị” được doanh nghiệp đang kiếm tiền từ đâu và đang “chảy máu” ở đâu. Tiếp theo, làm thế nào để lập được một báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chính xác và nhanh chóng?

4. Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc lập và trình bày báo cáo, các cơ quan quản lý nhà nước đã ban hành các biểu mẫu chuẩn. Các doanh nghiệp SME có thể tham khảo các mẫu báo cáo này để đảm bảo tính hợp lệ và chính xác.

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo Thông tư 200

Mẫu báo cáo theo Thông tư 200/2014/TT-BTC là mẫu áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô lớn và trung bình. Mẫu này trình bày đầy đủ và chi tiết các chỉ tiêu tài chính, bao gồm cả các thông tin về lợi ích cơ bản trên cổ phiếu (EPS) và các chỉ tiêu phân tích sâu. Lợi ích khi sử dụng mẫu này là cung cấp cái nhìn toàn diện và minh bạch về hiệu suất tài chính, phù hợp cho việc công bố thông tin ra bên ngoài (nhà đầu tư, ngân hàng). Mặc dù chi tiết, các SMEs vẫn có thể tham khảo và lược bỏ các chỉ tiêu không liên quan nếu cần.

Tải mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm: TẠI ĐÂY

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm

Tải mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên (Dạng đầy đủ) TẠI ĐÂY

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên (Dạng đầy đủ)

Tải Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên (Dạng tóm lược) TẠI ĐÂY

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên (Dạng tóm lược)

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo Thông tư 133

Mẫu báo cáo theo Thông tư 133/2016/TT-BTC được thiết kế riêng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs). Mẫu này có kết cấu đơn giản hơn, các chỉ tiêu được tinh gọn để phù hợp với đặc điểm hoạt động và khả năng quản lý của các SMEs. Việc áp dụng mẫu 133 giúp các SMEs dễ dàng hơn trong việc thu thập và trình bày số liệu, giảm bớt sự phức tạp so với Thông tư 200, nhưng vẫn đảm bảo tính tuân thủ pháp luật và cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho việc quản trị nội bộ.

Tải Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ TẠI ĐÂY

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ

Tải mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp siêu nhỏ TẠI ĐÂY

Mẫu báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp siêu nhỏ

Dù sử dụng mẫu báo cáo nào, điều quan trọng là phải đảm bảo tính chính xác và kịp thời. Vậy có những lưu ý nào cần ghi nhớ trong quá trình lập báo cáo?

5. Cách lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chi tiết

Việc lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ các chuẩn mực kế toán. Dưới đây là các bước cơ bản để lập một Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh:

• Bước 1: Tập hợp và tổng hợp số liệu

Kế toán phải thu thập và tổng hợp số liệu phát sinh trong kỳ từ các sổ kế toán chi tiết liên quan (Ví dụ: Sổ cái các Tài khoản Doanh thu (TK 511),Giá vốn (TK 632),Chi phí (TK 641, 642, 635, v.v.). Đây là bước quan trọng nhất, đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối từ khâu ghi nhận ban đầu.

• Bước 2: Phân loại và tính toán

Sắp xếp các số liệu đã tập hợp theo đúng các chỉ tiêu đã quy định trên mẫu báo cáo (như mục 3). Thực hiện các phép tính cộng/trừ theo công thức quy định để ra các chỉ tiêu tổng hợp quan trọng như Doanh thu thuần, Lợi nhuận gộp, và Lợi nhuận thuần.

• Bước 3: Lấy số liệu cột "Năm trước"

Dữ liệu so sánh của cột này được lấy từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của kỳ báo cáo ngay trước đó (ví dụ, quý 4 năm 2024 sẽ so sánh với quý 4 năm 2023) nhằm phục vụ mục đích so sánh hiệu suất hoạt động giữa các kỳ.

• Bước 4: Trình bày và hoàn thiện

Điền đầy đủ số liệu vào mẫu báo cáo theo quy định hiện hành (Thông tư 200 hoặc 133). Báo cáo phải được in ra và có đầy đủ thông tin doanh nghiệp, kỳ báo cáo, và chữ ký xác nhận của người lập, kế toán trưởng, và giám đốc. Việc lập báo cáo chỉ là bước đầu, điều quan trọng hơn là chủ doanh nghiệp cần biết cách đọc hiểu và phân tích những con số này để đưa ra quyết định đúng đắn.

Quy trình tạo báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chi tiết

6. Hướng dẫn đọc hiểu bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Để khai thác tối đa giá trị của báo cáo này, chủ doanh nghiệp SMEs cần tập trung vào các chỉ số sau theo quy tắc Đọc từ trên xuống (Top-down) và Phân tích theo chiều ngang:

• Doanh thu thuần: Đây là chỉ số đầu tiên cho biết quy mô kinh doanh thực tế. Cần so sánh với kỳ trước để xem tốc độ tăng trưởng. Nếu doanh thu giảm, cần xem xét chiến lược bán hàng và thị trường.
• Lợi nhuận gộp: Đây là chỉ số cực kỳ quan trọng, cho biết hiệu quả của hoạt động kinh doanh cốt lõi (sau khi trừ đi giá vốn). Biên lợi nhuận gộp (Lợi nhuận gộp / Doanh thu thuần) phải được duy trì ở mức cao và ổn định. Biên lợi nhuận gộp giảm cảnh báo vấn đề về giá bán hoặc chi phí giá vốn (nguyên vật liệu, sản xuất) đang tăng.
• Phân tích chi phí hoạt động: Xem xét Chi phí bán hàng và Chi phí quản lý doanh nghiệp. Các SMEs thường có thể tối ưu hiệu quả ở khoản mục này. Chi phí có đang tăng nhanh hơn doanh thu không? Tỷ lệ của chúng trên doanh thu có hợp lý không? Việc kiểm soát chặt chẽ các chi phí này là chìa khóa để cải thiện Lợi nhuận thuần.
• Xem xét hoạt động tài chính: Chi phí tài chính (chủ yếu là lãi vay) có đang quá cao và "ăn mòn" lợi nhuận không? Nếu doanh nghiệp đang phải gánh nợ lớn, con số này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận cuối cùng.
• Con số cuối cùng (Bottom line): Lợi nhuận sau thuế: Là con số cuối cùng cho biết doanh nghiệp thực sự lãi hay lỗ. Mục tiêu của mọi hoạt động kinh doanh.
• Phân tích theo chiều ngang: Luôn so sánh số liệu "Năm nay" với "Năm trước" (hoặc quý trước) để thấy được xu hướng tăng trưởng hay suy giảm của từng chỉ tiêu. Phân tích sự biến động bất thường để tìm hiểu nguyên nhân cốt lõi.

Nắm được cách đọc hiểu báo cáo sẽ giúp bạn đánh giá được tình hình hiện tại và đưa ra các quyết định sáng suốt. Vậy có những mẫu báo cáo nào phổ biến để các SME tham khảo?

7. Các lưu ý khi lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Việc lập và phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý với cơ quan thuế, mà còn là một công cụ quản trị nội bộ vô giá cho chủ doanh nghiệp SMEs. Để đảm bảo báo cáo mang lại giá trị thực, dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Tính kịp thời và chính xác: Số liệu phải được ghi nhận và lập báo cáo một cách kịp thời (theo quý, theo năm) và chính xác để phản ánh đúng thực trạng kinh doanh, tránh đưa ra quyết định sai lầm dựa trên dữ liệu lỗi thời.
• Hiểu rõ mối liên hệ: Chủ doanh nghiệp cần hiểu rõ mối liên hệ giữa các chỉ tiêu (ví dụ: Doanh thu thuần bị ảnh hưởng bởi Giá vốn) để có thể truy vết và xử lý nguyên nhân gốc rễ của sự biến động lợi nhuận.
• Tối ưu hóa quy trình: Khuyến khích các chủ doanh nghiệp SMEs nên sử dụng các phần mềm kế toán hoặc giải pháp Business Intelligence (BI) để tự động hóa việc thu thập số liệu, lập báo cáo, đảm bảo tính chính xác, và tiết kiệm thời gian, nhân lực.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, việc tự động hóa và trực quan hóa các báo cáo không còn là lựa chọn mà là yếu tố then chốt giúp SME bứt phá.

Những điều cần lưu ý khi lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

8. CloudBI giải pháp báo cáo chính xác, trực quan và nhanh chóng

Việc tổng hợp dữ liệu thủ công từ nhiều nguồn (phần mềm kế toán, CRM, bảng Excel) để lập Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh không chỉ tốn nhiều thời gian mà còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót cao. CloudBI là nền tảng Business Intelligence (BI) tiên phong của CloudGO, được xây dựng để cung cấp khả năng chuyển đổi số hoàn toàn cho hoạt động báo cáo tài chính và vận hành của SMEs.

CloudBI giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản về dữ liệu rời rạc, tự động hóa quy trình trích xuất, tổng hợp và chuyển đổi dữ liệu để tạo ra các báo cáo kinh doanh chính xác, trực quan và theo thời gian thực. Thay vì chờ đợi sự tổng hợp từ bộ phận kế toán, chủ doanh nghiệp có thể xem tức thời các chỉ số trọng yếu, từ đó đưa ra quyết định kinh doanh kịp thời và sáng suốt nhất.

Các tính năng nổi bật của giải pháp CloudBI:

• Tự động hóa tích hợp đa nguồn dữ liệu: Kết nối và hợp nhất dữ liệu liền mạch từ các hệ thống khác nhau (phần mềm Kế toán, CRM, ERP, Google Sheets, Excel…) vào một nền tảng duy nhất, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
• Báo cáo Real-time (Thời gian thực): Cung cấp các Dashboard động, cập nhật liên tục để bạn theo dõi tình hình kinh doanh, bao gồm cả Báo cáo Lãi Lỗ, ngay tại thời điểm phát sinh.
• Trực quan hóa chuyên sâu: Biến những con số phức tạp thành biểu đồ, đồ thị dễ hiểu, giúp nhà quản trị nhanh chóng nắm bắt các xu hướng, điểm nghẽn và cơ hội.
• Phân tích Drill-down: Khả năng "khoan sâu" vào dữ liệu, từ tổng lợi nhuận đến chi tiết từng giao dịch, giúp bạn tìm ra nguyên nhân gốc rễ của sự biến động.
• Dự báo và lập ngân sách: Sử dụng dữ liệu quá khứ và hiện tại để hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng các kịch bản dự báo, lập ngân sách chính xác hơn cho các kỳ kinh doanh sắp tới.
• Truy cập mọi lúc, mọi nơi: Giao diện thân thiện, tương thích trên các thiết bị di động, cho phép bạn quản lý và đưa ra quyết định điều hành ngay cả khi không có mặt tại văn phòng.

CloudBI giải pháp báo cáo chính xác, trực quan và nhanh chóng

Việc nắm vững và sử dụng Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là bước đi tiên quyết để chủ doanh nghiệp SMEs kiểm soát tài chính, tối ưu hóa chi phí và đảm bảo tăng trưởng lợi nhuận. Hãy để CloudGO và giải pháp CloudBI đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trên hành trình chuyển đổi số và quản trị hiệu suất kinh doanh vượt trội.

CloudGO.vn - Giải pháp chuyển đổi số tinh gọn

• Số hotline: 1900 29 29 90
• Email: support@cloudgo.vn
• Website: https://cloudgo.vn/